AGNUSEK - Danuta Sroka - Wypieki tradycyjne i świąteczne

Dla Pani Danuty Sroka kulinarna sztuka ludowa, częściowo zaliczana do plastyki obrzędowej, jest bardzo ważna. Tradycyjne potrawy i wypieki goszczą w jej kuchni niemal codziennie i są przekazywane w rodzinie od pokoleń. Dawne przepisy wzbogaciły się z czasem o nowe elementy, własny sposób dekorowania i specyficzne zastosowania.

Na Wielkanoc obowiązkowo pieczony jest drożdżowy, słodki baranek z przebijanego ciasta i drugi, z ciasta chlebowego z kminkiem. Wyrabia też na potrzeby rodziny (np. do święconki) małe baranki i kurki z masy marcepanowej, cukrowej lub masła.

Przysmakiem są drożdżowe pieczone pierogi z kapustą i grzybami, chociaż ze względu na różne gusta domowników, nadzienie bywa też serowe lub mięsne. Cała rodzina przepada za domowym chlebem na zakwasie i dawnymi słodyczami, których już dawno nie można kupić w sklepie np. makagigi, blok czekoladowy czy domowe ptasie mleczko.

Nie brakuje też placków drożdżowych z powidłami, owocami i kruszonką, takich jakie piekły obie babcie i mama - babcia ze strony ojca: Leokadia Brzuszek z domu Toczek (pochodziła z woj. lubelskiego), babcia ze strony matki: Janina Mruk z domu Jasiłek (pochodziła z woj. przemyskiego), mama Zofia Brzuszek (ur. w Pruchniku, woj. przemyskie). Placki pieczone na wielkiej blasze, plecione lub dekorowane w różne wzory wałeczkami z ciasta, zależnie od potrzeby i pomysłu, błyskawicznie znikają.

Ponieważ w jej rodzinie są marynarze wiele prac kulinarnych nawiązuje formą i treścią do morza. Na świątecznej choince i na stole oprócz zwyczajowych figurek są też rybki, statki, kotwice, syrenki, koniki morskie itp. (więcej zdjęć w dziale PIERNIKI i WYPIEKI).

Na statek pieczone są opłatki (opis w dziale OPŁATEK), pierniki, wafle, obwarzanki, czy ciastka z cynamonem, szczególnie wtedy, gdy któryś z synów będzie musiał spędzić Boże Narodzenie na morzu.

Wielkanocne bułki drożdżowe - serca z rodzynkami.

Składniki: 0.5 kg mąki, ćwiartka kostki masła, 1 szklanka mleka, pół szklanki cukru, 2 cukry wanilinowe, 1 jajko, pół kostki drożdży, garść rodzynek, szczypta soli.

Sposób wykonania: Masło stopić, odstawić do wystudzenia. Rodzynki zalać gorącą, przegotowaną wodą, odstawić do spęcznienia. Na zaczyn drożdżowy zagrzać mleko, zalać rozkruszone drożdże, dodać 1 łyżkę cukru
i 3-4 łyżki mąki, roztrzepać. Do miski wsypać mąkę, sól i cukry, zalać wszystko zaczynem drożdżowym. Odstawić pod ściereczką w ciepłe miejsce. Gdy zaczyn "ruszy" dodać masło, żółtko i pół białka. Druga połowa białka posłuży do posmarowania bułek przed pieczeniem. Zagnieść lekkie ciasto, na początku mieszać łyżką. Na koniec dodać odsączone i oprószone mąką rodzynki. Jeszcze raz zagnieść. Rodzynki lubią wyskakiwać z ciasta. Powpychać palcem "uciekinierów" w głąb i jeszcze raz zagnieść. Gdyby ciasto zbyt się lepiło, dodać odrobinę mąki. Uważać, aby nie wyszło zbyt twarde. Ciasto podzielić na cztery równe części, każdą ćwiartkę na trzy części, tak aby otrzymać 12 bułek. Kawałki ciasta uformować w kulki, oprószyć mąką i odstawić do wyrośnięcia. Po ok. 1 godzinie uformować serca: zrobić szpic z jednej strony kulki oraz naciąć nożem na głębokość 3-4 cm z drugiej strony. Ułożyć na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Posmarować pozostałym roztrzepanym białkiem. Piec ok. 20 minut
w temperaturze 180 stopni z termoobiegiem.

Uwagi: nie przeziębić ciasta, pracować i dać rosnąć ciastu tylko pod ściereczką w ciepłym miejscu, bez przeciągów. Nie otwierać okna ani w trakcie pracy, ani gdy piekarnik pracuje. Pierwsze skutkuje tym, że na pewno ciasto się uda, a drugie ma wpływ na zużycie energii.

Pieczenie baranków wielkanocnych, koguta i kurki.

Na Wielkanoc 2014 znów pieczone były duże baranki z ciasta drożdżowego w dwóch wersjach: z ciasta słodkiego i chlebowego. Skład ciasta nie jest jakiś specjalny, to zwykłe drożdżowe z ok. 0.8 kg mąki i kostki drożdży (na 1 szt.) Ciasto jest wyrabiane na ciepłym mleku z cukrem lub z dodatkiem żurku (1 torebka) i kminku w wersji "chlebowej".


AGNUSEK - Danuta Sroka - Wypieki tradycyjne i świąteczne
INFO/INTRO HOME KONTAKT
Dla Pani Danuty Sroka kulinarna sztuka ludowa, częściowo zaliczana do plastyki obrzędowej, jest bardzo ważna. Tradycyjne potrawy i wypieki goszczą w jej kuchni niemal codziennie i są przekazywane w rodzinie od pokoleń. Dawne przepisy wzbogaciły się z czasem o nowe elementy, własny sposób dekorowania i specyficzne zastosowania. Od lat artystka piecze pierniki bogato dekorowane kolorowymi lukrami (osobny dział PIERNIKI). Stosuje też własne drewniane formy snycerskie do odciskania wzorów na ciastkach (dział FORMY). Do wyrobu tradycyjnych ciast używa np. żeliwnych form rzemieślniczych, specjalnie profilowanych, własnoręcznie wykonanych blaszek do wycinania większych, skomplikowanych kształtów, znaczników drewnianych i papierowych szablonów - wycinanek do wysypywania wzorów z pudru lub kakao. Od 2017 stosuje również własne foremki do wielkanocnych figurek cukrowych, które maluje barwnikami spożywczymi.

Krajanka piernikowa, 2023.

Krajanka piernikowa surowa i nielukrowana, 2023.

Obwarzanki na Wielkanoc, 2023.

Baranek i inne wypieki wielkanocne, 2023.

Kurki wielkanocne z ciasta obwarzankowego, formowanie i parzenie, 2023.

Kruche ciastka z formy "Złotogłowie kaszubskie", haft własny w tle.

Forma "Złotogowie kaszubskie" w użyciu.

Ciastka kruche z formy "Złotogłowie kaszubskie", surowe, 2022.

Ciastka bożonarodzeniowe, 2022.

Paszteciki z kapusta i grzybami, 2022.

Bułki z jagodami, 2022.

Ciasto drożdżowe ze śliwkami, 2022.

Masło z formy snycerskiej wielkanocnej do dekoracji talerza, 2021.

Ciastka kruche z formy snycerskiej wielkanocnej (surowe), 2021.

Ciastka kruche z formy snycerskiej wielkanocnej (upieczone), 2021.

Makaron wygniatany na formie snycerskiej, 2021.

Chleb na maślance, sodowy, 3/2020.

Chleb na zakwasie, 2/2020.

Chleb na zakwasie, rosnący, 1/2020.

Chleb na zakwasie, 1/2020.

Pomarańczowa skórka kandyzowana do mazurków, 2020.

Placek drożdżowy ze śliwkami, 2020.

Wielkanoc 2020.

Święconka, koszyk pieczony i kurki drożdżowe, 2020.

Koszyk drożdżowy wielkanocny, upieczony, 2020.

Koszyk drożdżowy wielkanocny, elementy, 2020.

Pierogi ruskie, 2019.

Pierniki figurki, 2019.

Bułki drożdżowe z truskawkami, 2019.

Amerykanki pieczone na opłatku, 2019.	Ananas - kandyzowany i karmelki z syropu, 2019.

Mazurek z kotwicą (ciastko-baza i dekorowany), wys.24 cm, 2018.

Mazurek z barankiem i kotwicą (ciastko-baza i dekorowany), wys.18 cm, 2018.

Mazurek z domem (surowa baza, upieczone ciastko i dekorowany), 2018.

Mazurek ze święconką cukrową (ciastko-baza, wylewany czekoladą i dekorowany), 2018.

Święconka cukrowa do ozdoby mazurka, 2018.	Dekoracje cukrowe na mazurka, 2018.

Kogut cukrowy (forma czeska), 2018.	Baranek cukrowy (forma czeska), 2018.

Baranki cukrowe (forma własna), 2018.	Koguciki cukrowe (forma własna), 2018.

Bezy na mazurki, 2018.	Kurki cukrowe na mazurki (forma własna), 2018.

Wielkanoc 2017.

Baranki i kurki wielkanocne, lukrowe, "surowe" i malowane (foremki czeskie), 2017.

Bułki z różą, 2017.	Cukierki domowe, żelki, 2017.

Chałwa miodowa, 2016.	Kurki wielkanocne, żółte, 2017.

Kruche ciastka spod wałka snycerskiego, wzory bożonarodzeniowe, 2016. Zdjęcie wałka w dziale FORMY.

Na Wielkanoc obowiązkowo pieczony jest drożdżowy, słodki baranek z przebijanego ciasta i drugi, z ciasta chlebowego z kminkiem. Wyrabia też na potrzeby rodziny (np. do święconki) małe baranki i kurki z masy marcepanowej, cukrowej lub masła. Na Boże Narodzenie nie może obejść się bez lukrowanych serduszek, gwiazd i figurek lub ciastek posypywanych makiem.
Baranek wielkanocny drożdżowy z dużej formy.	Baranek z ciasta ucieranego z kokosem.
Baranek drożdżowy wielkanocny.	Pierniki choinkowe.

Przysmakiem są drożdżowe pieczone pierogi z kapustą i grzybami, chociaż ze względu na różne gusta domowników, nadzienie bywa też serowe lub mięsne. Cała rodzina przepada za domowym chlebem na zakwasie i dawnymi słodyczami, których już dawno nie można kupić w sklepie np. makagigi, blok czekoladowy czy domowe ptasie mleczko.
Wigilijne pierogi z kapustą i grzybami i bułki plecione - surowe.	Pierogi z kapustą i grzybami oraz bułki plecione - upieczone.
Chleb domowy na zakwasie.	Makagigi - cukierki z maku i miodu.
Pierogi z mięsem w żytnim cieście.	Cukierki pudrowe.

Nie brakuje też placków drożdżowych z powidłami, owocami i kruszonką, takich jakie piekły obie babcie i mama - babcia ze strony ojca: Leokadia Brzuszek z domu Toczek (pochodziła z woj. lubelskiego), babcia ze strony matki: Janina Mruk z domu Jasiłek (pochodziła z woj. przemyskiego), mama Zofia Brzuszek (ur. w Pruchniku, woj. przemyskie). Placki pieczone na wielkiej blasze, plecione lub dekorowane w różne wzory wałeczkami z ciasta, zależnie od potrzeby i pomysłu, błyskawicznie znikają.
Ciasto drożdżowe z powidłami, kruszonką i wałkami z ciasta.	Ciasto drożdżowe z powidłami surowe i upieczone.
Placek drożdżowy z truskawkami i kruszonką - surowy.	Placek drożdżowy z truskawkami i kruszonką.

Ponieważ w jej rodzinie są marynarze wiele prac kulinarnych nawiązuje formą i treścią do morza. Na świątecznej choince i na stole oprócz zwyczajowych figurek są też rybki, statki, kotwice, syrenki, koniki morskie itp. (więcej zdjęć w dziale PIERNIKI i WYPIEKI).
Kogut drożdżowy wielkanocny.	Baranek chlebowy i mazurki - konik morski i syrena.
Ciastka kruche snycerskie - Santa Maria i Matka Boska.	Ciastko kruche snycerskie - chatka (forma i wypiek).
Mazurki - ciastka okrągłe z lukrem.	Tort domowy ozdabiany szablonem gwiazdy z wycinanki.
Parzenie obwarzanków we wrzątku.	Obwarzanki upieczone.
Baranek cukrowy.	Ciasto z rabarbarem.

Na statek pieczone są opłatki (opis w dziale OPŁATEK), pierniki, wafle, obwarzanki, czy ciastka z cynamonem, szczególnie wtedy, gdy któryś z synów będzie musiał spędzić Boże Narodzenie na morzu. Na morzu bywa i tak, że w mesie kucharz robi Wigilię dla załogi, a niejednemu marynarzowi przypadnie wachta. Jak wtedy, tysiące mil morskich od domu, pachnie i smakuje piernik czy obwarzanek, trudno opisać słowami, wie to tylko ten, kto sam to przeżył.
Opłatek w taflach, świeżo po upieczeniu.	Opłatek pocięty.
Opłatek biały.	"Świat" z opłatka.

Wielkanocne bułki drożdżowe - serca z rodzynkami. Składniki: 0.5 kg mąki, ćwiartka kostki masła, 1 szklanka mleka, pół szklanki cukru, 2 cukry wanilinowe, 1 jajko, pół kostki drożdży, garść rodzynek, szczypta soli. Sposób wykonania: Masło stopić, odstawić do wystudzenia. Rodzynki zalać gorącą, przegotowaną wodą, odstawić do spęcznienia. Na zaczyn drożdżowy zagrzać mleko, zalać rozkruszone drożdże, dodać 1 łyżkę cukru i 3-4 łyżki mąki, roztrzepać. Do miski wsypać mąkę, sól i cukry, zalać wszystko zaczynem drożdżowym. Odstawić pod ściereczką w ciepłe miejsce. Gdy zaczyn "ruszy" dodać masło, żółtko i pół białka. Druga połowa białka posłuży do posmarowania bułek przed pieczeniem. Zagnieść lekkie ciasto, na początku mieszać łyżką. Na koniec dodać odsączone i oprószone mąką rodzynki. Jeszcze raz zagnieść. Rodzynki lubią wyskakiwać z ciasta. Powpychać palcem "uciekinierów" w głąb i jeszcze raz zagnieść. Gdyby ciasto zbyt się lepiło, dodać odrobinę mąki. Uważać, aby nie wyszło zbyt twarde. Ciasto podzielić na cztery równe części, każdą ćwiartkę na trzy części, tak aby otrzymać 12 bułek. Kawałki ciasta uformować w kulki, oprószyć mąką i odstawić do wyrośnięcia. Po ok. 1 godzinie uformować serca: zrobić szpic z jednej strony kulki oraz naciąć nożem na głębokość 3-4 cm z drugiej strony. Ułożyć na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Posmarować pozostałym roztrzepanym białkiem. Piec ok. 20 minut w temperaturze 180 stopni z termoobiegiem. Uwagi: nie przeziębić ciasta, pracować i dać rosnąć ciastu tylko pod ściereczką w ciepłym miejscu, bez przeciągów. Nie otwierać okna ani w trakcie pracy, ani gdy piekarnik pracuje. Pierwsze skutkuje tym, że na pewno ciasto się uda, a drugie ma wpływ na zużycie energii.
Bułki-serca z rodzynkami surowe.	Bułki-serca z rodzynkami po upieczeniu.

Pieczenie baranków wielkanocnych, koguta i kurki. Na Wielkanoc 2014 znów pieczone były duże baranki z ciasta drożdżowego w dwóch wersjach: z ciasta słodkiego i chlebowego. Skład ciasta nie jest jakiś specjalny, to zwykłe drożdżowe z ok. 0.8 kg mąki i kostki drożdży (na 1 szt.) Ciasto jest wyrabiane na ciepłym mleku z cukrem lub z dodatkiem żurku (1 torebka) i kminku w wersji "chlebowej". Ciasto musi być bardzo dobrze wyrobione tak, aby "rosło pod ręką". Następnie odstawia się je w ciepłe miejsce do podwojenia objętości. Przygotowanie formy polega na wypędzlowaniu jej oliwką i wysypaniu mąką. Ciastem wypełnia się tylko licową stronę formy baranka dokładnie wgniatając ciasto w jej kształty i zakamarki. Uszy formuje się osobno, bo ciasto samo tam nie wrośnie. Tylko jedna część formy jest wypełniona. Pieczenie zabiera ok. 30-35 minut w temp. 180 stopni (z termoobiegiem). W kwestii ozdabiania, to baranki mogą pozostać takie, jak wychodzą z formy. Jako takie mogą tylko wymagać omiecenia z nadmiaru mąki. Do pieczenia figurek koguta i kurki ze słodkiego ciasta drożdżowego Danuta Sroka nie stosuje żadnych specjalnych form. Figurki są formowane ręcznie przez ugniatanie ciasta. Korale, grzebyki, skrzydła i ogony są nacinane nożem.
Rośnięcie ciasta na baranek chlebowy.	Baranek chlebowy z kminkiem w formie i upieczony.
Baranek wielkanocny słodki - obie części formy.	Baranek wielkanocny słodki upieczony - obie strony.
Kurka drożdżowa wielkanocna - surowa i upieczona.	Kogut drożdżowy wielkanocny - surowy i upieczony.


Aktualizacja: 1 stycznia 2024.
Copyright 2006©20234 Danuta Sroka. All rights reserved. Kopiowanie i rozpowszechnianie materiałów zawartych na stronie bez wiedzy i zgody właściciela zabronione.