AGNUSEK - Danuta Sroka - Rzeźba w drewnie

Rzeźba obejmuje następujące grupy tematyczne: Jezus i Matka Boska, szopki, sceny z raju, święci, anioły, zabawki (w tym ptaszki) oraz formy snycerskie i pozostałe prace np. z masy solnej i papierowej.

Część prac nie jest już w posiadaniu autorki, dlatego trudno jest je dokładnie opisać (wymiary, data powstania), ponieważ wcale nie zostały zdokumentowane, a po wielu pozostało tylko jedno zdjęcie słabej jakości. Nie zachowały się również żadne rysunki techniczne czy projektowe do rzeźb, ponieważ twórczyni rzadko lub wcale nie wykonuje rysunków pomocniczych podczas rzeźbienia, tylko rysuje wprost na drewnie i od razu rzeźbi. Jednak na kilku zdjęciach w tym dziale można prześledzić etapy powstawania niektórych prac: prosty rysunek ołówkiem na drewnie, wydobywanie najbardziej wypukłych płaszczyzn i detali przez stopniowe "wybieranie" drewna, szlifowanie zbyt ostrych krawędzi tak, aby nie zatrzeć śladu dłuta, gruntowanie białą farbą i ostateczne polichromowanie, bejcowanie lub złocenie.

Wygładzanie papierem ściernym powierzchni rzeźb i płaskorzeźb autorka uważa za konieczne, mimo że wśród znawców panuje przekonanie, że rzeźba ludowa, oprócz statyczności, powinna być surowa i prymitywna. Podczas pracy "na sucho" w drewnie powstaje wiele niewidocznych gołym okiem zacięć, które po wsiąknięciu wody z pierwszej warstwy farby akrylowej stroszą się i powodują nieestetyczne nierówności. Widać je wszystkie od razu po nałożeniu białego gruntu. Są wtedy jeszcze raz ścinane i wyrównywane tak, aby końcowa warstwa kolorowych farb była gładka i równomierna. Polichromowanie na przykładzie aniołów odbywa się wg następującej kolejności: najpierw oczy, twarze i dłonie, drobne detale (atrybuty "z pierwszego planu"), potem włosy, suknie i na końcu skrzydła.
Niekiedy rzeźby i inne prace z drewna są możliwe do nabycia - ZAPRASZAM!

Zgodnie z ikonografią przedstawiania tej postaci zawsze ma niebieski płaszcz, jeśli jest malowana. Rzeźby te częściej niż inne prace mają suknie wykończone bardzo ozdobnych, rzeźbionymi lub złoconymi bordiurami; starannie ozdabiany jest też dekolt i rękawy sukni, czy brzeg płaszcza. Bardzo często towarzyszą jej kwiaty, rzeźbione lub namalowane.

Chrystus występuje w rzeźbie jako niemowlę (Dzieciątko Jezus w szopce), jako młodzieniec (np. na foremce snycerskiej) i w postaci dorosłej (krucyfiksy, zdjęty z krzyża, Chrystus Zmartwychwstały i Frasobliwy).

Pozostali święci przedstawiani są typowo, zgodnie z ikonografią, czyli w charakterystycznych strojach i z przypisanymi atrybutami. Powstało też kilka prac wprost inspirowanych Biblią np. wizje z Apokalipsy Św. Jana.

Dominująca forma aniołów to rzeźby pełne, płaskorzeźby, aniołki choinkowe tzw. "patrioci", stojące i wiszące. Są również anioły z napisami np. "Gość w dom, Bóg w dom", "Szczęść Boże" i in. Kilka aniołów, zamiast malowanego, drewnianego serca, ma serce z bursztynu. Anioły są czasami inkrustowane bursztynem i złocone.

Ptaszki, stojące i wiszące, również zalicza się do zabawek. "Bajkowo" malowane bardzo często służą do domowych stroików i do zawieszania na pająkach czy choince. Bardzo popularne wśród dzieci są ptaszki niemalowane, które mogą samodzielnie ozdabiać.

O sugestiach dla początkujących rzeźbiarzy, które nasunęły się autorce podczas wykonywania tego anioła - w dziale WARSZTAT w notatce pod nazwą "Tajniki rzeźbienia - wiedza z pierwszej ręki".


AGNUSEK - Danuta Sroka - Rzeźba w drewnie
INFO/INTRO HOME KONTAKT
Rzeźba to stosunkowo najmłodsza dziedzina, która zainteresowała Danutę Sroka. W tej właśnie kategorii została przyjęta do Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie w 2005 r. Przedstawione prace pochodzą z lat 1999-2019. Wykonane są głównie z drewna topolowego, lipowego, jesionowego i sosnowego. Większość rzeźb jest polichromowana. Autorka stosuje również złocenia (złota emalia), inkrustacje bursztynem, naturalną bejcę i drewnochron. Niektóre prace pozostają w naturalnej barwie drewna. Rzeźba obejmuje następujące grupy tematyczne: Jezus i Matka Boska, szopki, sceny z raju, święci, anioły, zabawki (w tym ptaszki) oraz formy snycerskie i pozostałe prace np. z masy solnej i papierowej. Część prac nie jest już w posiadaniu autorki, dlatego trudno jest je dokładnie opisać (wymiary, data powstania), ponieważ wcale nie zostały zdokumentowane, a po wielu pozostało tylko jedno zdjęcie słabej jakości. Nie zachowały się również żadne rysunki techniczne czy projektowe do rzeźb, ponieważ twórczyni rzadko lub wcale nie wykonuje rysunków pomocniczych podczas rzeźbienia, tylko rysuje wprost na drewnie i od razu rzeźbi. Jednak na kilku zdjęciach w tym dziale można prześledzić etapy powstawania niektórych prac: prosty rysunek ołówkiem na drewnie, wydobywanie najbardziej wypukłych płaszczyzn i detali przez stopniowe "wybieranie" drewna, szlifowanie zbyt ostrych krawędzi tak, aby nie zatrzeć śladu dłuta, gruntowanie białą farbą i ostateczne polichromowanie, bejcowanie lub złocenie. Wygładzanie papierem ściernym powierzchni rzeźb i płaskorzeźb autorka uważa za konieczne, mimo że wśród znawców panuje przekonanie, że rzeźba ludowa, oprócz statyczności, powinna być surowa i prymitywna. Podczas pracy "na sucho" w drewnie powstaje wiele niewidocznych gołym okiem zacięć, które po wsiąknięciu wody z pierwszej warstwy farby akrylowej stroszą się i powodują nieestetyczne nierówności. Widać je wszystkie od razu po nałożeniu białego gruntu. Są wtedy jeszcze raz ścinane i wyrównywane tak, aby końcowa warstwa kolorowych farb była gładka i równomierna. Polichromowanie na przykładzie aniołów odbywa się wg następującej kolejności: najpierw oczy, twarze i dłonie, drobne detale (atrybuty "z pierwszego planu"), potem włosy, suknie i na końcu skrzydła. Niekiedy rzeźby i inne prace z drewna są możliwe do nabycia - ZAPRASZAM!

Ptaki choinkowe, 2023.

Deski śliwowe, łopatka, 2022.

Św. Franciszek, rzeźba surowa i polichromowana, 2021.

Św. Franciszek - etapy rzeźbienia.

Miniaturowe, luźne ptaki do rzeźby Św. Franciszek (ostatecznie odrzucone), 2021.

Św. Franciszek - rzeźba surowa (widoki stron i sygnatura).

Detale rzeźby Św. Franciszek.

Palik ogrodowy, 2020.

Ptaszki drewniane przed montażem (korpusy, skrzydła), 2019.

Malowanie ptaszków - dzieci w Zagrodzie Jamneńskiej (Muzeum w Koszalinie), 2019. Fot. B.Jankowska.

Anioł orant, płaskorzeźba surowa skończona i lakierowana (drewnochron), wys. 25 cm, 2018/2019.

Anioł orant, płaskorzeźba, etapy rzeźbienia, 2018.

Św. Dorota - rzeźba surowa, gruntowana i polichromowana, wys. 30 cm, fi podstawy ok. 7 cm, 2018.

Św. Dorota - detale, 2018.

Św. Dorota - etapy rzeźbienia, 2018.

Anioł z bursztynowym sercem, płaskorzeźba, rustykalny, 17.5 x 6.7 cm; szlifowanie bursztynu, 2018.

Anioł płaskorzeźba z bursztynem - etapy powstawania, 2018.

Anioły płaskorzeźby "szafirowe jasne", z napisami , topola-osika, polichromia, złocenia, 22-25 cm, 2/2018.

Anioły płaskorzeźby "błękitne", z napisami , topola-osika, polichromia, złocenia, 24-31 cm, 1/2018.

Anioły z atrybutami, surowe, 1/2017.

Anioły z atrybutami, polichromowane, drewno lipowe, wys. 9-10 cm, 1/2017.

Anioł z konikiem, surowy, drewno lipowe, wys. 10 cm, 2017.

Anioły z atrybutami, surowe, 2/2017.

Anioły z atrybutami, polichromowane, drewno lipowe, wys. 9-11 cm, 2/2017.

Rzeźbiony stołek modrzewiowy z 1988 r.

Anioł płaskorzeźba "Miłość i zgoda", rozstaw skrzydeł 68 cm, 2017.

Anioł płaskorzeźba "Miłość i zgoda" - zbliżenie.

Anioł płaskorzeźba "Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej (Reda, Tatry)", 41.5x10.5 cm, 2018.

Adam i Ewa w raju, płaskorzeźba jesionowa, wys. 75 cm, 2008 r.	Adam i Ewa w raju - zbliżenie.

Szopka duża, drewno lipowe, bejcowane.	Szopka mała, drewno lipowe, bejcowane.

Szopka, płaskorzeźba lipowa, szer. 22.5 cm, 2000 r.

Rzeźby Matki Boskiej zawsze przedstawiają ją w dorosłej postaci. Jest to więc Królowa Polski (duża rzeźba kapliczkowa), Matka Boska z lilią, Maria w Piecie z Chrystusem zdjętym z krzyża lub w scenie szopki z Dzieciątkiem Jezus i Józefem. Zgodnie z ikonografią przedstawiania tej postaci zawsze ma niebieski płaszcz, jeśli jest malowana. Rzeźby te częściej niż inne prace mają suknie wykończone bardzo ozdobnych, rzeźbionymi lub złoconymi bordiurami; starannie ozdabiany jest też dekolt i rękawy sukni, czy brzeg płaszcza. Bardzo często towarzyszą jej kwiaty, rzeźbione lub namalowane. Chrystus występuje w rzeźbie jako niemowlę (Dzieciątko Jezus w szopce), jako młodzieniec (np. na foremce snycerskiej) i w postaci dorosłej (krucyfiksy, zdjęty z krzyża, Chrystus Zmartwychwstały i Frasobliwy).

Matka Boska Królowa Polski, rzeźba kapliczkowa, wys. 92 cm, 2000 r.	Matka Boska z lilią, wys. 39 cm, 2004 r. i Matka Boska rustykalna, wys.23 cm, 2002 r.

Pieta, rzeźba lipowa.	Pieta - zbliżenie.

Krucyfiksy: stojący (22 cm, 2003 r.) i wiszący (26.5 cm, 1995 r.).	Chrystus Zmartwychwstały, wys. 34.5 cm, 2003 r.

Chrystus Frasobliwy, wys. 20 cm, 2004 r.	Rzeźba ″Pocieszenie″, drewno jabłoniowe.

Spośród świętych powstały rzeźby Św. Krzysztofa, Floriana, Szczepana, Jana, Antoniego i Franciszka. Dwaj ostatni są najczęściej powtarzani. Św. Franciszek z Asyżu (oprócz formy z ptakami) przedstawiany jest w autorskiej scenie z aniołem, który wg legendy zstępował z nieba i przynosił świętemu jedzenie, gdy ten modlił się w odosobnieniu. Pozostali święci przedstawiani są typowo, zgodnie z ikonografią, czyli w charakterystycznych strojach i z przypisanymi atrybutami. Powstało też kilka prac wprost inspirowanych Biblią np. wizje z Apokalipsy Św. Jana.

Święci Krzysztof i Florian, wys. po 35 cm, 2003 r.	Św. Franciszek z aniołem (stygmaty) i z ptakami, 2004 r.

Ukamienowanie Św. Szczepana - grupa, 2007 r.	Św. Szczepan, wys. 23 cm, 2007 r.

Św. Franciszek z aniołem (1) - etapy powstawania, 2012 r.	Św. Franciszek z aniołem (2) - etapy powstawania, 2013 r.

Św. Antoni - etapy powstawania, 2012 r.	Św. Antoni z 2012 i z 2003 r.

Św. Jan z aniołem wg wizji i Archanioł Michał ze smokiem, płaskorzeźby.	Mikołaj, płaskorzeźba, wys. 19.5 cm, 1999 r.

Anioły mają postać stojących adorantów, orantów, aniołów biblijnych np. z Apokalipsy Św. Jana, archaniołów, aniołów z atrybutami (serce, alfa i omega, instrument, łódź, kielich, kwiat, kościół i wiele innych). Znaczenie atrybutów opisane jest w dziale SYMBOLE. Dominująca forma aniołów to rzeźby pełne, płaskorzeźby, aniołki choinkowe tzw. "patrioci", stojące i wiszące. Są również anioły z napisami np. "Gość w dom, Bóg w dom", "Szczęść Boże" i in. Kilka aniołów, zamiast malowanego, drewnianego serca, ma serce z bursztynu. Anioły są czasami inkrustowane bursztynem i złocone.

Anioły z atrybutami, płaskorzeźby.	Anioł z bursztynowym sercem, wzór jamneński.

Anioł bejcowany z bursztynowym sercem.	Anioł ze zrębka lipowego, polichromowany - etapy powstawania.

Anioł lipowy, gruntowany i malowany, płaskorzeźba, wys. 34 cm, 2009 r.	Archanioł Michał, inkrustacja bursztynem, wys. 53 cm, 2006 r.

Anioły - asysta matki Boskiej, z sercem i orant.	Anioł z muszlą - pielgrzym, wys. 23.7 cm, 2004 r.

Anioł płaskorzeźba jesionowa z napisem.	Anioł płaskorzeźba topolowa z napisem.

Anioł płaskorzeźba topolowa z napisem 2.	Anioł płaskorzeźba topolowa z napisem 3.

Aniołki choinkowe, 8 cm.	Aniołki "patrioci" i aniołek z szopki bożonarodzeniowej.

Anioły - z bursztynowym sercem i muszlą, płaskorzeźby, 2004 r.	Anioł ze złotymi skrzydłami, 16.5 cm, 2010 r.

Anioł z drewna brzozowego, płaskorzeźba.	Anioł z łodzią, 11.7 cm, 2006 r.

Wśród zabawek można znaleźć m.in. huśtawkę, konika na biegunach, karuzelę, pajacyka i ptaszki. Poza tymi ostatnimi są to repliki dawnych zabawek ludowych wykonanych na własne potrzeby w celu sprawdzenia stopnia trudności ich konstrukcji oraz dla zachowania ich od zapomnienia. Ptaszki, stojące i wiszące, również zalicza się do zabawek. "Bajkowo" malowane bardzo często służą do domowych stroików i do zawieszania na pająkach czy choince. Bardzo popularne wśród dzieci są ptaszki niemalowane, które mogą samodzielnie ozdabiać.

Huśtawka.	Huśtawka - detale.

Konik na biegunach.	Konik - zbliżenie.

Ptak na kółkach z ruchomymi skrzydłami, 2006 r.	Ptaszki niemalowane, wiszące, 2013 r.

Karuzela, 2006 r.	Pajacyk, 2006 r.

Ptaszek stojący, 2005 r.	Ptaszek wiszący, 2009 r.

Ptaszki choinkowe, 2010 r.

Ptaszek wiszący (1) - obie strony.	Ptaszek wiszący (2) - obie strony.

Ptaszki wiszące (3) - obie strony.	Ptaszki wiszące (4) - obie strony.

Ptaszki wiszące (5) - obie strony.	Ptaszki stojące (6) - obie strony.

Ptaszki wiszące (7) - obie strony.	Ptaszki wiszące (8) - obie strony.

Ptaszki stojące (9).

Ptaszki stojące (10).	Ptaszki stojące (11).

Ptaszek stojący (12).	Ptaszek stojący (13).

Pozostałe prace z masy solnej i papierowej to agnuski (baranki z chorągwią) i kurki (malowane i "surowe"). Kurki wykonywane są okazjonalnie na Wielkanoc jako drobne dodatki (gratisy) do pisanek owijanych. Kurki i kogutki stanowią również samodzielną dekorację stołu wielkanocnego. Do pozostałych prac rzeźbiarskich zalicza się również formy snycerskie do wypieku pierników. Są one opisane w osobnym dziale FORMY.

Wizytówka drewniana, lipowa, 19.7x11.5 cm, 2003 r.	Agnusek, masa solna, 2002 r.

Foremka snycerska- anioł z choinką.	Kurka z masy solnej - surowa.

Kurki z masy papierowej, niemalowane.	Kurki z masy solnej, malowane.

Kurki z masy solnej, wysychające, 2010 r.

Kurki z masy solnej, malowane i lakierowane, 2011 r.

Żubr wypalany na desce jesionowej - fragment.	Reklama żubrówki - wypalana deska jesionowa.

ANIOŁ TOPOLOWY, PŁASKORZEŹBA - ETAPY WYKONYWANIA (Wpis: 14.07.2014 r.) Anioł z drewna topolowego, podobnie jak inne rzeźby, powstał w kilku etapach. Na początku wybrana została odpowiednia, dobrze wyschnięta, bezsękowa deskę. Następnie narysowano zarys postaci, wycięto, wygładzono, polichromowano (malowano), wprawiono bursztyn (inkrustacja) i pozłocono. Wymiary: wysokość 24.4 cm, szerokość 9.3 cm. Użyte materiały i narzędzia: drewno, dłuta, nożyk, gumowy młotek, ścisk stolarski, papier ścierny, farby, bursztyn i złota emalia. O sugestiach dla początkujących rzeźbiarzy, które nasunęły się autorce podczas wykonywania tego anioła - w dziale WARSZTAT w notatce pod nazwą "Tajniki rzeźbienia - wiedza z pierwszej ręki".
Etapy wykonywania anioła: 1 - rzeźbienie zgrubne twarzy i szczytu skrzydeł, kontrola kierunku włókien (lewa ręka anioła - kierunek "pod włos"); 2 - precyzowanie twarzy, włosów i torsu; 3 - wygładzenie piersi i uformowanie dłoni; 4 - formowanie skrzydeł i pofałdowanie sukni.

Etapy wykonywania anioła c.d.: 5 - szlifowanie pracy z obu stron i wyżłobienie miejsca na bursztyn; 6 - cechowanie z tyłu (podpis i data), wykonanie otworu do zawieszania; 7 - gruntowanie; 8 - wykończenie (malowanie, wprawienie bursztynu i pozłocenie).


Aktualizacja: 6 stycznia 2025.
Copyright 2006©2025 Danuta Sroka. All rights reserved. Kopiowanie i rozpowszechnianie materiałów zawartych na stronie bez wiedzy i zgody właściciela zabronione.